Βιβλία, βιβλία, βιβλία !

Εδώ και καμιά δεκαριά μέρες με έχει πιάσει ένας οίστρος για βιβλία χειρότερος και από γίδας, μην πω χειρότερος και από του Νικήτα Κακλαμάνη όταν κούρευε τα δέντρα στην Κυψέλη. Θέλετε ότι με το Λοβέρδο έτοιμο να γκρεμίσει και το ΕΣΥ με φόρα γενίτσαρου, θέλετε που συνειδητοποιώ σιγά σιγά ότι δε θα αλλάξει τίποτα επί τα βελτίω ή επί τα χείρω αν ξέρω ή δεν ξέρω τη μετάλλαξη του ADAMTS-13, τα κριτήρια του Λύκου ή πότε ταΐζουμε το εγκεφαλικό, θέλετε ότι οι χρωστούμενες εφημερίες του Αυγούστου οδεύουν ολοταχώς να γίνουν χορτάρι για τα αλόγατα που έλεγε και ο βάρδος, το γύρισα στα εξωσχολικά. Είπα λοιπόν, μέρες που είναι, να μαζέψω κάποια καλά βιβλία που διάβασα φέτος και να γράψω για αυτά ένα-δύο-τρία-πέντε πραγματάκια που έλεγε και μια μεγάλη μορφή των σχολικών μου χρόνων.

James Elroy: Το Μεγάλο Πουθενά 

Δεν έχω και πολλά να γράψω. Διαβάζεις νουάρ από τον τάδε, αστυνομικά από τον δήνα, ενθουσιάζεσαι, τα συζητάς ξανά και ξανά και κάποια στιγμή διαβάζεις Elroy. Εκεί τελειώνουν όλα. Ο Elroy έχει καταφέρει να μετατρέψει την παράνοια  στην οποία κολυμπούσε η προσωπική του ζωή από τα μικράτα του, σε λογοτεχνική ιδιοφυΐα. Ακριβώς αυτή η αλληλεπίδραση των προσωπικών του βιωμάτων με την τέχνη του έχει γίνει προσπάθεια να διερευνηθεί ακόμα και ψυχαναλυτικά. Αν θέλετε προκλητικό, διεστραμμένο, σκοτεινό, πολυεπίπεδο, εκτός φόρμας μυθιστόρημα, μη διστάσετε. Αν πάσχετε από αϋπνίες κι εφιάλτες, απλά μην το διανοηθείτε.

Πέτρος Μάρκαρης: Ληξιπρόθεσμα Δάνεια 

Αστυνόμος Κώστας Χαρίτος, ο απόλυτος αντιήρωας. Γιος χωροφύλακα, χωρίς κανένα ιδιαίτερο ταλέντο, λάτρης των γεμιστών και κεφαλή μιας φιλότιμης μικροαστικής οικογένειας. Το πώς καταφέρνει ο Μάρκαρης να βγάζει από τη μύγα ξύγκι και από αυτόν τον φαινομενικά αδιάφορο τύπο τόσο ωραίες ιστορίες, είναι από μόνο του αξιοθαύμαστο. Σε αυτή την περιπέτεια του Χαρίτου, ο Μάρκαρης αποδεικνύεται μεγάλος κοινωνικός ανατόμος, διαβάζει καταπληκτικά τα σημεία των καιρών και προσφέρει ένα καταπληκτικό μυθιστόρημα, το οποίο διαβάστηκε απνευστί σε τρεις ημέρες. Το ακόμη πιο ευχάριστο είναι το ότι το εν λόγω βιβλίο αποτελεί το πρώτο μίας τριλογίας με τον τίτλο "Η Τριλογία της Κρίσης". Είναι αυτό το καλύτερό του βιβλίο με ήρωα τον Χαρίτο; Όχι όσο θα υπάρχει η αριστουργηματική Άμυνα Ζώνης. 

Πέτρος Παπακωνσταντίνου: Επιστροφή Στο Μέλλον

Δεν ξέρετε γρι οικονομικά; Σας έχουν κάνει το μυαλό χορτόσουπα έννοιες όπως η υπεραξία της εργασίας; Απορείτε για την κωλοπιλάλα που έχει πιάσει τους πάντες και ξεφυλλίζουν ξανά το μαρξιστικό έργο; Ο Πέτρος Παπακωνσταντίνου είναι εδώ να δώσει τις απαντήσεις! Θεωρώ ότι το συγκεκριμένο βιβλίο προσφέρει την πλέον διεισδυτική ματιά στη διεθνή κι ελληνική κρίση αλλά αυτό το οποίο κυρίως καταφέρνει είναι να καταρρίψει το μύθο του τέλους των ιδεολογιών και του καλού καπιταλισμού που ρυθμιζόταν ρολόι μέχρι να μας την πέσουν τα λιμασμένα γκόλντεν μπόις της Λήμαν Μπράδερς. Για μένα το βιβλίο έχει μια βαρύνουσα συναισθηματική αξία καθώς ήταν δώρο ενός συναρπαστικού ανθρώπου. Θα το ξαναδιαβάσω μετά βεβαιότητος. 

 Paco Ignacio Taibo II: Στην Ίδια Πόλη υπό Βροχή

Αυτό είναι το πρώτο βιβλίο του Taibo που διάβασα και το καλύτερο μέχρι στιγμής. Ακολούθησαν άλλα δύο, τα οποία υστερούσαν κατά πολύ. Ωραία και γρήγορη πλοκή, ο ήρωας κερδίζει πόντους από το όνομα -Έκτορ Μπελασκοαράν Σάυν-, το αγαπημένο του ποτό -κόκα κόλα- και τη ποιοτική δισκοθήκη του, αλλά το δυνατό σημείο του βιβλίου δεν είναι άλλο από τον τόπο. Μέξικο Σίτυ κυρίες και κύριοι!

Γιασμίνα Χάντρα: Τι ονειρεύονται οι Λύκοι

Η αλγερινή συγγραφέας Γιασμίνα Χάντρα μας προέκυψε αλγερινός συγγραφέας και πρώην αξιωματικός του αλγερινού στρατού Μοχάμεντ Μουλεσεχούλ, ο οποίος χρησιμοποιούσε γυναικείο ψευδώνυμο μέχρι το 2001 για να αποφύγει τη στρατιωτική λογοκρισία. Μας προέκυψε επίσης και εξαιρετικός συγγραφέας. Το συγκεκριμένο -αρκετά σκληρό- μυθιστόρημα διαδραματίζεται την περίοδο του αλγερινού εμφυλίου και σκιαγραφεί τη φρίκη που γεννά ο φονταμενταλισμός με τα μελανότερα των χρωμάτων. Αυτό όμως που κυρίως επιτυγχάνει, είναι να δείξει ότι τίποτε δε γεννάται με παρθενογένεση (εκτός από τον Χριστούλη) και από τον κανόνα αυτό δεν εξαιρείται η βία, ο φανατισμός και η μαλακία στον εγκέφαλο. 

Θανάσης Σκρουμπέλος: Μαύρος Μακεδών

Η γνωριμία μου με τον Θανάση Σκρουμπέλο είχε γίνει με το βιβλίο του "Μπλε Καστόρινα Παπούτσια", η ανάγνωση του οποίου με οδήγησε σε πραγματική έκσταση, τόση ώστε να πάρει περίοπτη θέση του δίπλα στα πολυαγαπημένα μου της νεοελληνικής λογοτεχνίας "Ο θείος Τάκης" του Ξανθούλη και "Δυο Φορές Έλληνας" του Κουμανταρέα. Και στο "Μαύρο Μακεδόνα", ο Σκρουμπέλος κεντάει με αφορμή τη μακεδονική σαλάτα των αρχών του 20ου αιώνα στα Βαλκάνια, την επερχόμενη πτώση της Οθωμανικής αυτοκρατορίας, τον επεκτατισμό των Βούλγαρων, τη δράση των φανατικών όλων των πλευρών. Βλάχοι, Έλληνες, Σλάβοι, Βούλγαροι, Εξαρχικοί, Πατριαρχικοί όλοι τουρλού τουρλού σε μια σαλάτα με πολύ αίμα και με τις Μεγάλες Δυνάμεις να κάνουν παπάρες μέσα σε αυτή. Τεχνικά δεν μπορώ να αγνοήσω την ευχέρεια με την οποία χειρίζεται ο Σκρουμπέλος όλες τις διαλέκτους της περιοχής. Μόνο μελανό σημείο, το σχετικά φτωχό λεξικό στο παράρτημα. Πιστέψτε με, σε αυτό το χωνευτήρι είναι απαραίτητο.  

Νίκος Τσιφόρος: Τα ρεμάλια ήρωες

Τσιφόρο δεν είχα ξαναπιάσει στα χέρια μου, μέχρι που μου τον πρότεινε ένας φίλος. Επέμεινε μάλιστα να διαβάσω το συγκεκριμένο και δεν είχε καθόλου άδικο! Ο Τσιφόρος είναι καταιγιστικός και αιρετικός σε σημείο απαγχονισμού από την Αγία Έδρα, δεδομένου ότι περιλαμβάνει και περιποιείται δεόντως την ιστορία της ανακάλυψης της Αμερικής από ένα συφερτό τυχοδιωκτών, παπάδων, καρδινάλιων, αποτυχημένων ναυάρχων, ποινικών και λοιπών "δοχείων της νυκτός", οι καραβέλες των οποίων για κακή τύχη των δύσμοιρων ιθαγενών δε βούλιαξαν να πάνε όλοι μαζί ζούπητοι στα τσακίδια. Είναι προφανές από τις πρώτες κιόλας σελίδες ότι τα βάσανα των κατοίκων της Αϊτής έχουν ξεκινήσει πολύ πριν τους επισκεφθεί ο εγκέλαδος και η χολέρα.

Jared Diamond: Όπλα, Μικρόβια και Ατσάλι

Φαινομενικά το βιβλίο αυτό δεν έχει καμία σχέση με το προηγούμενο. Επειδή όμως εκτός από τους ανθρώπους απατούν και τα φαινόμενα, το βιβλίο του Diamond προσφέρει μια στέρεη επιστημονική βάση η οποία εξηγεί το πώς κάτι μούτρα σαν τον Κορτέζ και τον Πιζάρο κατάφεραν να αφαλοκόψουν και να ρημάξουν πολιτισμούς όπως αυτούς των Αζτέκων και των Ίνκας αντίστοιχα με μηδαμινές απώλειες. Ο συγγραφέας εξηγεί το πλεονέκτημα σε καινοτομίες και τεχνολογία της Ευρασίας έναντι της Αφρικής και της Νότιας Αμερικής με βάση το περιβάλλον της κάθε ηπείρου και όχι υποστηρίζοντας κάποιο εγγενές μειονέκτημα του ενός λαού έναντι του άλλου. Αν αρχίσω να γράφω για το βιβλίο αυτό, δεν τελειώνω ποτέ. Μια λέξη θα γράψω για φινάλε: Κάτοπτρο!

Πέτρος Πικρός: Σα θα Γίνουμε Άνθρωποι

Τρέφω ένα ιδιαίτερο ενδιαφέρον για το Μεσοπόλεμο και θεωρώ την ιστορία και την τέχνη της εποχής ίσως την πιο ενδιαφέρουσα της σύγχρονης εποχής. Μπορεί ναι φταίει που μου πήραν τα μυαλά οι Dada στο Pompidou πριν κάποια χρόνια με την ισοπέδωση όλων των δομών (βλέπε κράτος, εκκλησία, αστική τέχνη) που είχαν οδηγήσει τον πλανήτη στο λουτρό αίματος με σως αερίων μουστάρδας του Α' Παγκοσμίου Πολέμου. Μπορεί να φταίει ότι την ίδια περίοδο η Αριστερά στην Αμερική ζούσε ένδοξες στιγμές. Για διάφορους λόγους, είχα στρέψει την προσοχή στην περίοδο αυτή και τα τεκταινόμενα εκτός συνόρων και αγνοούσα το πόσο ενδιαφέρον μπορεί να είχε η ίδια περίοδος και στη χώρα που μετά από κάποια χρόνια θα αποκαλούσαμε Φορογεώργαινα. Ο Πικρός (ψευδώνυμο εμπνευσμένο από το ίνδαλμά του Μαξίμ Γκόρκι, το επώνυμο του οποίου σημαίνει πικρός) ήταν ένας σπουδαίος άνθρωπος. Σημαντικός δημοσιογράφος, από τους πρώτους πραγματικούς ρεπόρτερ μέχρι να ξεφτιλίσει τον όρο ο Χαρδαβέλας, δοκιμιογράφος και συγγραφέας διηγημάτων από τα οποία ξεχωρίζει η τριλογία Χαμένα Κορμιά, στην οποία ανήκει και το βιβλίο για το οποίο γράφω. Πουτάνες, πρεζάκηδες, μέθυσοι και νταβατζήδες, μπάτσοι και χωροφύλακες, χτικιό και αφροδίσια, ράκη και συντρίμια από τη Μεγάλη Ιδέα, πρόσφυγες από τις χαμένες πατρίδες μετά τη χαμένη παρτίδα και μέσα σε όλους αυτούς ο Πικρός να ψάχνει την ανθρώπινη αξιοπρέπεια. Ο ρεαλισμός του κατηγορήθηκε ως χυδαιότητα, τακτική η οποία φάνηκε ότι αποδίδει και εφαρμόζεται και στις μέρες μας. Έτσι είναι. Ότι δε μας γουστάρει το κάνουμε γαργάρα, το χώνουμε κάτω από το χαλί και ησυχάσαμε. Όλα τα λεφτά...

Richard Dawkins: Υφαίνοντας το Ουράνιο Τόξο

Εξηγούμαι για να μην παρεξηγούμαι. Αυτό δεν είναι το καλύτερο βιβλίο του Dawkins, δεν παύει όμως να είναι συναρπαστικό. Εμπνεόμενος από την ιδέα ότι το ουράνιο τόξο δε χάνει την ομορφιά του αν κανείς γνωρίζει το πώς σχηματίζεται, ο Dawkins γράφει έναν ύμνο στην ομορφιά της επιστήμης. Μεταξύ μας δεν έχει άδικο. Πρέπει να είναι κανείς ζουλού (ή πολύ θρήσκος) για να πιστεύει ότι ο γιος του τσοπάνου που -και καλά- περπατούσε πάνω στο νερό είναι πιο γοητευτικός από τα επιτεύγματα της κβαντομηχανικής. Και μην ακούσω πάλι τα περί ορέξεως, θα φουσκώσουν οι αιμορροΐδες μου! Αδύνατο σημείο, κατά τη γνώμη μου, τα πρώτα κεφάλαια του βιβλίου στα οποία ο Dawkins έχει βαλθεί να ερμηνεύσει με τη θεωρία των πιθανοτήτων κάποια κλασσικά περιστατικά συμπτώσεων τα οποία γίνονται πιστευτά από τους δεισιδαίμονες ως θεϊκά σημάδια, τύπου "ότι καιρό κάνει της αγια-Βαρβάρας, κάνει και τα Χριστούγεννα"! Dear Richard, αυτοί που τα πιστεύουν, αποκλείεται να σε διαβάσουν. Εμείς που σε διαβάζουμε, αποκλείεται να πιστεύουμε αυτές τις αηδίες, οπότε τι μας τυρρανάς; Αλήθεια, πότε είναι της αγια-Βαρβάρας;